SLAG BIJ PAVIA (1525)

Slag bij Pavia (1525)
Datum: 24 Februari 1525
Locatie:Pavia, Italie
Resultaat:beslisende overwinning voor HRR en Spanje
Strijdende partijen: Frankrijk vs Het Heilige Roomse Rijk , Spanje en Milaan.
Commandanten : Francis I of France vs Charles de Lannoy,Antonio de Leyva en Georg Frundsberg
Troepenmacht Frankrijk : 17,000 infantry 6,500 cavalry 53 guns
Troepenmacht HRR,Spanje en Milaan :19,000 infantry 4,000 cavalry 17 guns
Slachtoffers Frankrijk: 12000 doden en gewonden
Slachtoffers HRR,Spanje en Milaan :500 doden en gewonden

De Slag bij Pavia (24 februari 1525) was een voortzetting van de Italiaanse Oorlogen die in 1494 begonnen. Italië was tijdens de Renaissance verdeeld in verschillende rivaliserende staten die werden bedreigd door de Europese grootmachten van die tijd, voornamelijk Frankrijk en Spanje. Zwitserse huursoldaten hielden de balans tussen noord en zuid in evenwicht.
Koning Frans I van Frankrijk, met de Venetiërs als bondgenoot, had een duidelijke overwinning behaald op de Zwitsers tijdens de Slag van Marignano, bij Milaan, op 13-14 september 1515. Deze slag kreeg grote aandacht in Europa omdat ridders voor de laatste maal wonnen van het pas ten tonele verschenen kanon.
Paus Clemens VII raakte gealarmeerd toen keizer Karel V het Koninkrijk Napels en Lombardije in zijn macht had tijdens de Italiaanse Oorlog van 1521 - 1526. Hij sloot in 1525 een verbond met Frans I die opnieuw over de Alpen trok met een leger van 26.000 Fransen, Italianen, Zwitsers en Duitsers. De campagne begon succesvol, met de verovering van Milaan en Frans' triomfantelijke intocht. Hij talmde echter bij het beleg van Pavia, 35 km ten zuiden van Milaan. De Habsburgse keizer verloor geen tijd en stuurde een leger van 23.000 man, onder bevel van Francisco de Avalos, Markies van Pescara, om het belegerde garnizoen van 6000 man te steunen.
De veldslag
Eind januari 1525 kwamen de versterkingen aan, maar hun tegenstanders bleven gedurende drie weken rustig. In de nacht van 23 op 24 februari kregen de keizerlijke troepen door een verrassingsaanval via een bres toegang tot het Franse kamp. Ze werden geleid door een Frans legeraanvoerder, Karel III van Bourbon, die tijdens de Slag van Marignano nog aan de kant van de Franse koning streed, maar nu van kamp had gewisseld. De Franse koning maakte een zware tactische fout door zijn cavalerie vóór de artillerie op te stellen, waardoor de kanonnen inactief moesten blijven. Frans I mengde zich in de zwaarste gevechten en werd gevangengenomen nadat zijn paard door een kruisboogschot werd gedood. Deze slag wordt in de militaire geschiedenis gezien als het definitief einde van de betekenis van ridders op het slagveld waarna deze rol door soldaten met handvuurwapens (arquebusiers) werd overgenomen.
De Fransen verloren de slag, een groot deel van het legerkader sneuvelde en de Franse koning werd in Villefranche bij Nice naar Spanje verscheept. Hij kwam in 1526 vrij na betaling van losgeld en een handtekening onder een overeenkomst waarin hij afstand deed van verdere aanspraken op Artois, Bourgondië en Italië. Zie Vrede van Madrid.